روز جهانی استاندارد

روز جهانی استاندارد یک جشن بین المللی است که پنجاه سال است با هدف توجه بیشتر به اهمیت استانداردها و افزایش آگاهی در مورد چگونگی تدوین استانداردها برگزار می شود. گفته می شود این تاریخ به عنوان سالگرد اولین نشست ایزو برای استانداردسازی بین المللی که در 14 اکتبر ، 1946 در لندن برگزار شد، انتخاب شده است. این رویداد توسط بزرگترین سازمان های دست اندرکار استانداردهای بین المللی (ISO،IEC ،ITU، AMSI، NIST) حمایت می شود.
بد نیست به این بهانه قدری دربارۀ اهمیت استانداردها گفتگو کنیم. به راستی چرا استانداردها اهمیت دارند؟ در یک پاسخ کوتاه می توان گفت: زیرا استانداردها باعث ایجاد «اعتماد» می شوند.
اکثر مردم استانداردها را مسلم و بدیهی می دانند در حالیکه بسیاری از تجربیات روزمره ما بدون استانداردها نمی توانند به وقوع بپیوندند. به عنوان مثال، فرض کنید برای تعطیلات آخر هفته به دامن طبیعت می روید. اتومبیلی که شما را به آنجا می رساند با هزاران استاندارد ساخته شده است: کیسه هوا، تست تصادف، رنگ، استیل، روکش مبلمان، کمربند ایمنی، لاستیک و غیره. حتی استانداردهایی برای از بین بردن تداخل رادیویی وجود دارد که باعث می شود بتوانیم همزمان رادیو گوش دهیم و رانندگی کنیم! همه این استاندارد ها برای راحتی، اطمینان و ایمنی بیشتر به وجود آمده اند. حتی زمانی که در پمپ بنزین توقف می کنید، اعداد اکتان (87 ، 89 و غیره) با استفاده از روش های آزمون استاندارد اندازه گیری شده اند، پمپ با استفاده از یک روش استاندارد کالیبره شده تا برچسب بازرسی دریافت کند و در جایگاه های بنزین خطری شما را تهدید نکند. برچسب بازرسی یک علامت اعتماد است و استانداردهای پشتیبانی کننده آن، اطمینان لازم برای تحویل مقدار صحیح محصول مورد نظر به مخزن خودروی شما را فراهم می کنند. استانداردها اطمینان می دهند که آنچه را که برای آن پول پرداخت کرده اید دریافت می کنید.
در دنیای پزشکی، استانداردها اهمیتی به مراتب بیشتر پیدا می کنند. واژگان متداول و معمول بهداشتی که بارها شنیده اید شامل هزاران استاندارد است: بیهوشی، دستکش، روپوش، ماسک، کِشت، آنتی بیوتیک، محلول ضدعفونی، تزریفات و غیره. خبر خوب این است که ما مجبور نیستیم حتی به این موارد فکر کنیم! زیرا همه این موارد طی سالیان مختلف به صورت استاندارد شده تولید شده اند تا مطابق با اصول مربوط به ایمنی و کارآیی مورد استفاده قرار گیرند. و وقتی اطمینان داشته باشیم که ابزار و تجهیزات به خوبی کار می کنند، تلاش خود را بر حمایت از بیمار معطوف خواهیم کرد. از مزایای بارز استانداردها در حوزۀ علوم پزشکی همچنین می توان به داده های با کیفیت بهتر برای نتایج قابل تکرار و قابل اطمینان تر، و همچنین توانایی مقایسه نتایج آزمایشگاه به آزمایشگاه در سراسر جهان اشاره کرد.
پرسش دیگر اینکه، استانداردها را چه کسانی تولید می کند؟ پاسخ این است: شما و افرادی که شما را دوست دارند.
استانداردها توسط داوطلبانی تهیه می شوند که یا تخصص خاصی دارند و یا نگرانی های مربوط به یک موضوع خاص را دارند. اساساً هر کسی در حوزه ای دانش و علاقه داشته باشد می تواند در روند این کار سهیم باشد. یکی از اصول راهنمای تدوین استانداردها گشودگی (openness) است. به این معنی که موانع مشارکت در توسعه استانداردها باید کم باشد. از این رو، داوطلبان تدوین استانداردها می توانند از هر طیف کاری و دیدگاه های مختلف باشند. از تولیدکنندگان محصولات و ارائه دهندگان خدمات، تا کاربران، مصرف کنندگان و مشاوران.
جامعه جهانی در سال جاری با چالش عظیمی به نام همه گیری کووید-19 روبرو شده که بر نحوه کار و زندگی مردم تأثیرگذاشته است. این اورژانس بهداشتی نقش مهمی را که استانداردها در سالم، ایمن و آگاه نگه داشتن افراد، خانواده ها و جوامع دارند برجسته می کند. برای بزرگداشت نقش عظیم استاندارد سازی در ظرفیت های مختلف ایمنی و بهداشتی، جشن جهانی استاندارد در روز پنجشنبه 22 اکتبر 2020 بر موضوع “استانداردها، نگاهبان سلامت و ایمنی عمومی” متمرکز خواهد شد.
در پیام رئیس سازمان جهانی استاندارد به مناسبت این روز آمده است: زمین، ظرفیت محدودی از حیات در وسعت منظومه شمسی دارد و زندگی روی زمین منوط به انرژی خورشید است. با این وجود، طی قرن گذشته گسترش فعالیتهای انسانی و صنعتی مدرن، منجر به افزایش شدید گازهای گلخانه ای شده که تأثیرات منفی شدیدی بر آب و هوای ما و به همراه آن همه اشکال زندگی دارند. در عین حال رشد سریع جمعیت و شهرنشینی گسترده خواستار استفاده مسئولانه از منابع محدود است. برای کاهش تأثیرات مخرب انسان در سیاره خود، به اراده سیاسی، اقدامات مشخص و ابزارهای مناسب نیاز داریم. استانداردهای بین المللی یکی از این ابزارها است. استانداردها راه حل های امتحان شده و واقعی برای رفع چالش های فنی را پیش روی ما قرار می دهند و به اشتراک تخصص و دانش فنی کمک می کنند. استانداردها تمام جنبه های صرفه جویی در انرژی و کیفیت آب و هوا را پوشش می دهد و پروتکل ها و روش های اندازه گیری استاندارد را نیز ارائه می کنند. کاربرد استانداردهاست که به کاهش تأثیرات زیست محیطی تولید و فرآیندهای صنعتی یاری می رساند، استفاده مجدد از منابع محدود را تسهیل می کند و بهره وری انرژی را بهبود می بخشد. پس به استانداردها اعتماد کنیم که آنها حافظ سلامت و ایمنی عمومی هستند.

پ.ن. 1. پیام تصویری رئیس اَنسی (ANSI) را در اینجا ببینید.
پ.ن. 2. همه ساله، طراحی پوستر روز جهانی استاندارد به مسابقه گذاشته می شود. امسال نیز یکی از هنرمندان جوان کشورمان جزو سه نفر برگزیده این مسابقه بود. تبریک به آقای «محسن جعفری» از استان یزد. تصویر این پوستر زیبا در ادامه آمده است: